Bó bột chân được chỉ định trong các trường hợp bệnh nhân bị gãy xương, sai khớp,… với mục đích bất động phần bị tổn thương, giúp đẩy nhanh quá trình liền xương, là một trong những phương pháp điều trị gãy xương bên cạnh điều trị phẫu thuật.
Sau bó bột chân, phần lớn bệnh nhân được theo dõi và chăm sóc tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị. Ðể chăm sóc tốt bệnh nhân và người nhà cần chú ý như sau:
Sau khi bệnh nhân xuất viện người nhà cần chuẩn bị giường, các vật dụng cần thiết như đệm lót, gối,…
– Người bệnh cần nằm trên giường có mặt phẳng cứng, người bệnh kê cao chân bó bột, khi bột chưa khô không được che phủ làm bột lâu cứng.
– Cử động thường xuyên các ngón của chân bó bột. Nếu cần di chuyển phải dùng nạng gỗ và sự giúp đỡ của người nhà để tránh bị ngã.
– Chăm sóc, vệ sinh da sạch sẽ hàng ngày, lau sạch các đầu ngón chân. Thay quần áo thường xuyên. Thay đổi tư thế tránh loét điểm tỳ.
– Không làm ướt, bẩn bột, không dùng que chọc vào trong bột…
– Do tình trạng bất động bột kéo dài nên bệnh nhân có tình trạng loãng xương cục bộ dẫn đến triệu chứng đau, nhức mỏi. Vì vậy, cần có chế độ dinh dưỡng đầy đủ và bổ sung canxi, kể cả sau khi tháo bột để nâng cao thể trạng, đề phòng loãng xương và cải thiện nhanh các triệu chứng đau nhức mỏi. Chống táo bón bằng cách ăn thêm rau, hoa quả, uống nhiều nước.
– Không được tự ý cắt bột, tháo bột, phải giữ bột đủ thời gian theo quy định.
– Đến cơ sở y tế khám lại theo đúng lịch hẹn của bác sĩ.
Theo dõi nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu để đến cơ sở y tế xử trí kịp thời:
– Bột: chặt, lỏng, gãy
– Có tình trạng chèn ép bột,dị ứng bột: biểu hiện chân băng bột đau nhức, tê bì, tím lạnh, mất cảm giác, nốt phỏng, ngứa,…
– Nếu có vết thương thấm dịch mùi hôi,…
Bó bột là một trong những phương pháp được chỉ định nhằm điều trị gãy xương hoặc sai khớp khá phổ biến. Sau khi bó bột thì bệnh nhân thường được theo dõi và chăm sóc tại nhà vì vậy để chăm sóc tốt nhằm hỗ trợ việc hồi phục thì người chăm sóc cũng cần có các lưu ý đặc biệt. Dưới đây là một số vấn đề cần biết liên quan đến bó bột sau gãy xương. Mời bạn cùng tìm hiểu bài viết sau đây nhé.
1. Tại sao cần bó bột sau gãy xương?
Chức năng của bột là để bảo vệ và bất động vững chắc vùng xương hay khớp chấn thương. Nó giúp giữ các xương bị gãy ở trục thích hợp theo giải phẫu bình thường. Từ đó giúp xương lành ở hình dạng thích hợp để thực hiện được các hoạt động thường ngày.
Bột cũng có tác dụng làm giảm đau vùng xương hay khớp chấn thương. Bởi vì chúng ngăn cản vận động vùng tổn thương, giúp vùng mô không bị căng quá mức khi di chuyển.
2. Tư vấn chăm sóc bệnh nhân bó bột
- Hướng dẫn người bệnh tập vận động chi bệnh trong mức độ cho phép, gồng cơ giúp cơ khỏe và tránh teo cơ, trợ giúp người bệnh tập luyện chi bệnh.
- Nếu bó bột chi dưới, hướng dẫn người bệnh đi nạng an toàn, đi tì chống phần chân không đau và giải thích với người bệnh chi bó bột rất nặng để người bệnh cẩn thận nâng đỡ khi di chuyển, khi xuống giường hay xuống ghế cần để chi lành xuống trước chi bó bột.
- Đối với người già cần có sự hỗ trợ khi đi lại, nâng đỡ chi khi xuống giường hay khi bước xuống ghế tránh để người bệnh té ngã. Nếu bó bột chi trên, điều dưỡng giúp người bệnh treo tay lên vai một cách an toàn và thoải mái, dùng dây treo bản rộng tránh tỳ đè vùng cổ.
- Thực hiện dùng thuốc giảm đau, thăm khám lại vùng bó bột. Nếu người bệnh đau tăng lên nhiều hơn, tê, giảm cảm giác, thay đổi nhiệt độ chi, mất mạch… thì báo cáo bác sỹ ngay và thực hiện xẻ bột hay thay bó mới. Kê cao chi trên gối giúp máu hồi lưu tốt, giúp giảm sưng nề. Vận động nhẹ nhàng thường xuyên giúp máu lưu thông tốt và giảm sưng nề chi.
- Cho người bệnh uống nhiều nước, ăn nhiều chất xơ.
- Hướng dẫn người bệnh không dùng vật cứng đưa vào trong bột để gãi. Khi ngứa người bệnh dùng tay gõ lên bột, lấy vụn bột, lau rửa sạch sẽ hai đầu da vùng bó bột. Hướng dẫn người bệnh tự vệ sinh vùng da bên ngoài. Giữ bột sạch không ẩm ướt. Tránh che phủ bột vì dễ gây ẩm bột do mồ hôi. Giữ vệ sinh sạch sẽ bột.
- Hướng dẫn người bệnh nhìn vào gương để xem những vùng không nhìn được. Để người bệnh ở trong phòng có nhiệt độ thích hợp.
3. Những lưu ý sau khi tháo bột
- Rửa sạch da, sử dụng kem làm ẩm da, phơi nắng. Tập cơ bằng cách vận động, xoa bóp chi. Sau tháo bột chi người bệnh thường sưng phù do tình trạng lưu thông máu chưa ổn định do vậy người bệnh rất cần được giảm phù nề như kê chi cao, tập vận động, đi lại.
- Hướng dẫn người bệnh tập đi nạng hỗ trợ, an toàn. Nhưng để cho cơ chắc khỏe cần cho người bệnh ăn uống có dinh dưỡng cao. Cung cấp vitamin A, D, C, Kali, Protide. Ngoài ra điều dưỡng hướng dẫn người bệnh phơi nắng để giúp chuyển hóa vitamin D giúp lành xương.
- Hướng dẫn người bệnh ăn những thức ăn có nhiều Calci, giàu dinh dưỡng như nghêu, sò, cua, tôm, sữa… uống nhiều nước.
- Vận động đi lại: sau khi tháo bột không nên cho người bệnh đi lại ngay. Hướng dẫn cho người bệnh đong đưa chi nhẹ nhàng, vận động chi cho tuần hoàn lưu thông tốt. Sau đó cho người bệnh đi nạng chống chi bệnh nhẹ nhàng. Dần dần khi người bệnh thích nghi thì hướng dẫn người bệnh đi lại nhưng nếu quá đau thì ngưng lại, khi thấy hết đau thì tập đi nạng lại.
4. Thời gian bó bột
Thời gian bó bột thường phụ thuộc thời gian lành xương và các mô mềm xung quanh. Tùy theo xương gãy, vị trí gãy, mức độ gãy cùng những yếu tố kèm theo (tổn thương mô mềm xung quanh, tình trạng dinh dưỡng, bệnh lý đi kèm), thời gian lành xương của mỗi người sẽ có sự khác biệt.
Để đảm bảo xương đã lành, người bệnh sẽ được thăm khám lâm sàng, chụp x-quang để kiểm tra. Sau khi có kết quả lành xương, bác sĩ mới tiến hành cắt bột.
